Sinds 1 januari 2024 mogen mobiele telefoons, tablets en smartwatches niet meer gebruikt worden op middelbare scholen. En met ingang van het schooljaar 2024 – 2025 is het gebruik ook niet meer toegestaan op basisscholen en in het (V)SO. Het is aan scholen zelf om hierover afspraken te maken met leraren, leerlingen en hun ouders. En precies dat, is helemaal niet zo gemakkelijk. Stel je eens voor hoe het zou werken in de Tweede Kamer?
Een verbod is duidelijk
Hoe ga je om met telefoons in de Tweede Kamer? De leden van de Tweede Kamer willen duidelijkheid en helderheid. Want naast duidelijke bezwaren, zoals constante afleiding door multitasking en verstoring van de debatten, hebben telefoons ook voordelen. Denk aan onderlinge (geheime) berichtjes die tot reacties uitdagen, stiekem filmpjes maken en bewerken voor sociale media.
Veel Kamerleden ondervinden de nadelen van het telefoongebruik. Maar net als bij scholieren kun je stellen dat die nadelen niet voor alle Kamerleden in dezelfde mate gelden. Dat hangt af van de kwaliteit en het niveau van het Kamerlid. Het algemene beeld is echter dat belangrijke (sociale) vaardigheden achteruitgaan. Kamerleden kunnen bijvoorbeeld niet altijd nep-nieuws van feiten onderscheiden, geloven wat ze lezen op sociale media en nemen soms onjuiste informatie aan voor waarheid.
Eenheid of differentiatie?
Een algeheel verbod op telefoons in de Tweede Kamer zou zomaar eens een duidelijk meetbare verbetering van de concentratie kunnen opleveren. Toch is een goede inventarisatie nodig, want Kamerleden verschillen in wat zij nodig hebben en welke aanpak werkt. Wie regelmatig politieke debatten aanschouwt zal zien dat de partijdiscipline hierin ook verschil maakt.
Tegelijkertijd is het gebruik van de smartphone een onlosmakelijk onderdeel van de hedendaagse sociaaldemocratie geworden, waar de Tweede Kamer iets mee moet. Je zult de Kamerleden moeten leren om er op een verantwoorde manier mee om te gaan, zodat zij er voordeel en zo min mogelijk nadeel van ondervinden. De Tweede Kamer zal daarom een afgewogen smartphonebeleid moeten ontwikkelen.
Een verbod vraagt handhaving
De voorzitter kan natuurlijk een algeheel verbod op smartphones instellen, maar daarmee los je het probleem niet op. Dat geldt ook voor het tijdelijk innemen van de telefoon. Houd bij een (gedeeltelijk) verbod rekening met de mogelijkheid dat Kamerleden oude telefoons kunnen inleveren, terwijl ze hun huidige smartphone nog steeds bij zich houden.
Een breder beleid is dus wenselijk. De minister van populisme werkt aan een wetsvoorstel met bijpassende boetes. Daarmee is een mobieltjesverbod zoals in het onderwijs ook in de Tweede Kamer een stap dichterbij.
Hamid Ait Oumghar*
*Over de auteur: De auteur is een ervaren (eindverantwoordelijke) schoolleider, toezichthouder en lid van de landelijke geschillencommissie Passend Onderwijs. Hamid Aït Oumghar is opdrachtgever en samenwerkingspartner van het team van Buro Hebe.
