Een vloeiende overgang tussen primair en voortgezet onderwijs is van groot belang voor de ontwikkeling van elk kind. Leraren van de Lowys Porquinstichting (LPS) en RSG ’t Rijks in Bergen op Zoom werken samen aan onderwijs dat breed toepasbaar is, ongeacht het schooltype. Het doel? Een onderwijsaanpak ontwerpen en ontwikkelen die de ontwikkeling en competenties van kinderen centraal stelt en hen ondersteunt in hun persoonlijke en cognitieve groei. Gedurende twee jaar creëren leraren een rijke leeromgeving met een programma op gebied van ondernemerschap, zelfstandigheid en kritisch denken, waarbij ze inspelen op zowel de sociaal-emotionele als cognitieve behoeften van leerlingen.
Onze op maat gemaakte aanpak
Binnen deze opdracht hanteerde Buro Hebe een ontwerp- en procesgerichte aanpak met vijf belangrijke interventies om de samenwerking tussen primair en voortgezet onderwijs te versterken:
1. Verkenning en verbinding
Samen met de teams definieerden we een gezamenlijke visie op de pedagogische en didactische aanpak. We besteedden aandacht aan de omgeving van de leerlingen, zoals hun sociaal milieu en leeromgeving, om een heldere basis te leggen voor het programma.
2. Inrichting van een multi-level leernetwerk
We stelden teams samen uit zowel primair als voortgezet onderwijs, waarbij ‘maatjes’ als kritische vrienden fungeren. Zo droegen zij bij aan een professionele cultuur en samenwerking binnen en tussen beide onderwijsniveaus. Het leernetwerk heeft een open karakter en is gericht op samenwerking over organisatiegrenzen heen. De nadruk ligt op het leren van elkaar en het ontwikkelen van nieuwe inzichten en ontwerpen van een nieuw programma.
3. Cyclisch ontwerpen en reflecteren
Met behulp van de lesson study-methode werkten de teams op basis van actie-onderzoek. Hierbij ligt de nadruk op gezamenlijk ontwerpen, experimenteren en leren, waardoor leraren continu konden bijsturen en hun aanpak optimaliseren.
4. Leren in verbinding
Om duurzame relaties op te bouwen, betrokken we actief alle stakeholders bij het proces. Deze aanpak creëerde gedeeld eigenaarschap over zowel de successen als de uitdagingen van het programma.
5. Programma-evaluatie & duurzame verankering
Tussentijdse evaluaties, continue reflectie en een uitgebreide evaluatie aan het einde van het programma zorgen ervoor dat de lessen uit het project duurzaam worden verankerd. Zo bereiden we de scholen voor op duurzaam succes.
Rol van Buro Hebe: procesbegeleider, adviseur en innovator
In dit traject was Buro Hebe verantwoordelijk voor procesbegeleiding en advisering, waarbij we leraren inspireerden met voorbeelden, aan het denken zetten en hen concrete handvatten boden voor duurzame samenwerking. Onze rol als innovator en procesbegeleider hielp de teams om met vertrouwen vernieuwende stappen te zetten en deze verankerd te houden binnen hun organisaties.
“Het mooiste aan dit project was om te zien hoe leraren elkaar versterken en leren van elkaars perspectieven. Ze hebben samen een basis gelegd voor onderwijs waarin de leerling echt centraal staat.” – Naomi Veldhoven, Organisatieadviseur Buro Hebe
Naomi Veldhoven, Organisatieadviseur Buro Hebe
Resultaat
Dankzij het ontworpen schakelprogramma hebben de scholen tot nu toe de volgende resultaten behaald:
- Verbeterde aansluiting tussen PO en VO: Door het samenwerken in gemengde teams voelen leraren zich beter voorbereid om leerlingen soepel te begeleiden bij de overstap.
- Verhoogde betrokkenheid en eigenaarschap: Leraren dragen actief bij aan de ontwikkeling van het onderwijsprogramma en voelen zich sterk verbonden met de gedeelde visie en het onderwijsprogramma, waardoor de uitvoering makkelijker verliep.
- Duurzame professionele cultuur: Het programma heeft de basis gelegd voor een cultuur van kritische vriendschap, reflectie en gedeeld leren tussen verschillende organisaties.
