Leiderschap

Leiderschap is een veel besproken onderwerp. Er zijn legio cursussen over en visies op leiderschap. En dat juichen we toe. Want reflectie op leiderschap is van groot belang voor de ontwikkeling van mensen en organisaties. Ook in het onderwijs. We zien en begrijpen dat het niet makkelijk is om hier tijd voor vrij te maken, want de waan van de dag neemt eigenlijk alle tijd in beslag. Dat is jammer, want kennisnemen van nieuwe inzichten, sparren over de betekenis daarvan en samen met collega’s reflecteren op de effecten van je eigen rol versterken het leiderschap. En goed leiderschap is van invloed op de kwaliteit van organisaties en kan er juist voor zorgen dat de waan van de dag niet allesbepalend is.

Onderwijs is gebaat bij ‘kwetsbare leiders’

In het onderwijs is onderwijskundig leiderschap uiteraard een must. Als schoolleider moet je onderwijskundige doelen voor de school stellen en weten wat ervoor nodig is om die te bereiken. Essentieel daarbij is dat je je mensen verbindt aan die doelen, aan de school en aan het werk dat gedaan moet worden. De complexiteit van vragen in scholen is zodanig dat het belangrijk is om expertise in de school te benutten. Een succesvolle schoolleider is niet de leider op eenzame hoogte, iemand die alles weet, van daaruit de koers van de organisatie bepaalt en mensen stimuleert. Verbinding ontstaat door leiderschap te spreiden; onder medewerkers, leerlingen, anderen die bij de school zijn betrokken. Het betekent dat je moet durven loslaten en dat het noodzakelijk is dat je het leiderschap in anderen herkent en aanwakkert. De professionals in een school staan al lang niet meer ‘alleen maar’ voor de klas om kennis uit een lesmethode over te dragen. Zij dragen actief bij aan de ontwikkeling van de school. Je moet als schoolleider dus bevorderen dat zij hun talenten en competenties benutten en ontwikkelen. Bovendien vergt het van jou als leider dat je je kwetsbaar toont; laat zien dat je niet alles weet, dat je feilbaar bent. Op die manier creëer je ruimte voor anderen om initiatief te durven nemen en fouten te maken. Deze activerende rol is voor veel schoolleiders lastig, of niet vanzelfsprekend. Maar je zult zien dat het écht een vliegwiel is voor de ontwikkeling van je organisatie. Want als het leiderschap en eigenaarschap onder je medewerkers goed ontwikkeld is, dragen zij als vanzelf meer bij aan de ontwikkeling van de school.

Wij gunnen het schoolleiders dan ook om te blijven reflecteren op en te werken aan hun eigen leiderschap. Visie en kennis van zaken zijn natuurlijk van belang voor een schoolleider. Maar hóe je leiding geeft aan je school, de manier waarop jij je kwetsbaarheid laat zien en benoemt, de mate waarin je anderen uitdaagt om een stap te zetten, dat alles bepaalt hoe mensen werken en zorgt er als het goed is ook voor dat je je eigen drukke en veeleisende baan leuk houdt.

Wil je eens van gedachten wisselen of inzicht in je eigen leiderschap? Onze adviseurs staan je graag te woord!