Werken aan wendbaarheid:
antwoord op het personeelstekort

Het lerarentekort en ongekende lerarenambities

Hoe anders kijken naar het lerarentekort leidt tot andere antwoorden op de personeelsvraag.

De stem van de leraar

Om goed onderwijs te verzorgen zijn voldoende goed gekwalificeerde leraren nodig. Dat is geen vanzelfsprekendheid. De allang voorspelde tekorten in kwantitatieve en kwalitatieve zin doen zich overal voor. Vooral bij de meest kwetsbare scholen. Bovendien is er ook in aanpalende sectoren van het onderwijs krapte, waarmee het personeelsvraagstuk extra onder druk staat. Dat betekent dat oplossingen in de personeelsvoorziening voor een belangrijk deel uit de school of uit het onderwijs zelf moeten komen. Maar aan welke knoppen kan dan worden gedraaid?

In opdracht van Dunamare onderwijs hebben we hier onderzoek naar gedaan. Met behulp van een innovatieve vraagtechniek, ondersteund door kunstmatige intelligentie, zijn de  prioriteiten van 3000 leraren in 72 scholen van 9 besturen in het voortgezet onderwijs in kaart gebracht. Met deze studie geven we de leraren een stem. Dat vinden we belangrijk, omdat ondanks dat er uit (praktisch) onderzoek veel bekend is over goed onderwijs, leraren, leiderschap en organisatie, het niet lukt om de tekorten terug te brengen.

Wendbaarheid

Dit onderzoek geeft inzicht in hoe het gesteld is met de inzetbaarheid van leraren en daarmee de wendbaarheid in de sector. Onze hoofdconclusie is dat het werken in het onderwijs een complex, meervoudig vraagstuk is dat onvoldoende wordt begrepen om de bestaande tekorten te kunnen hanteren.

Er ontstaan drie centrale inzichten. Ten eerste, in de klas gaan leraren in op wat hun leerlingen vragen, maar daarbuiten is veel minder sprake van wendbaar vakmanschap. Zij delen hun kennis niet onderling en leren onvoldoende van elkaar. Ten tweede worden generatieverschillen in de school niet voldoende onderkend en benut. Als nieuwe leraren in de school komen zou dat energie moeten geven, maar in de praktijk is er vaak sprake van een energielek. Ten derde blijkt het moeilijk om leiding te geven in het onderwijs. Leidinggevenden hebben veelal nog hogere ambities en meer prioriteiten dan leraren, dat maakt het moeilijk om gericht verbeteringen aan te brengen.

Koplopers als kans

Het onderwijsveld kent zowel koplopers als volgers en dat is een kans. Zonder reflectie op de dagelijkse praktijk in de klas blijven de noodzakelijke veranderingen uit. Echter, als we de oplossingsrichtingen van leraren zelf volgen, ontstaan mogelijkheden om ook de personeelsvraag beter te hanteren. We beschouwen de resultaten als een eerste spiegel van de werkelijkheid. Een spiegel die kan bijdragen aan een constructieve dialoog over het lerarenvraagstuk, vanuit een ander perspectief dan tot nu toe gebruikelijk is. Namelijk de positie en ontwikkeling van de leraren in het onderwijs en de manier waarop zij structureel in staat gesteld worden, om adequaat invulling te geven aan de opdracht van onderwijs.

Meer informatie?

De managementsamenvatting van dit onderzoek in opdracht van Dunamare onderwijs beschrijft de kern van onze bevindingen. Deze download je via de knop hieronder.

Download de managementsamenvatting

Het volledige rapport is ook beschikbaar en vraag je aan via dit formulier. Na het invullen van jouw gegevens ontvang je het rapport meteen in je mailbox.

Behoefte aan meer informatie, een interactief gesprek over de betekenis van de inzichten? Of wil je met jouw organisatie of samenwerkingspartners ook een dergelijke spiegel? Neem dan contact met ons op.